Trong thời đại bùng nổ dữ liệu và thông tin ngày nay, để hoàn thành công việc chuyên môn, chúng ta đã được đào tạo dài hơn, được chuyên môn hóa hơn và được hỗ trợ bởi nhiều công nghệ hiện đại hơn. Nhưng chúng ta vẫn đối diện với nguy cơ thất bại. Sự thất bại có thể đến từ các vấn đề vượt quá sự hiểu biết và kinh nghiệm của loài người trong thời điểm hiện tại như dự đoán chính xác những cơn sóng thần, phương thuốc chữa trị các loại bệnh ung thư hay kết giao với người ngoài hành tinh. Tuy nhiên, nếu sự thất bại đến từ việc áp dụng sai kiến thức, kỹ năng hay bỏ qua một số bước quan trọng trong quy trình thì thật sự mang đến nhiều thảm họa cho cá nhân, tổ chức và xã hội.

Bằng kinh nghiệm của một bác sỹ phẫu thuật, tác giả Atul Gawande đã phải đối mặt với rất nhiều ca khó khăn và mỗi một sai lầm nhỏ cũng sẽ tước đoạt mạng sống của bệnh nhân. Trải qua kinh nghiệm sinh tử và quá trình nghiên cứu, tác giả đề xuất một giải pháp đơn giản – và cũng gây nhiều tranh luận –  là sử dụng công cụ checklist (có thể xem website cá nhân của tác giả với giao diện trang chủ như một checklist tại atulgawande.com).

Checklist là một danh sách các bước hay các yêu cầu bắt buộc chúng ta phải hoàn thành trong một quy trình chuyên môn nào đó. Checklist có hai dạng là READ-TO-DO và READ-TO-CONFIRM. Dạng thứ nhất giống như một công thức và chúng ta phải thực thi tuần tự các bước hay yêu cầu để đảm bảo tính chặt chẽ, nhất quán trong quy trình. Dạng thứ hai là dành cho những chuyên gia giàu kinh nghiệm khi các kiến thức và kỹ năng đã được họ áp dụng một cách thành thục và tự động. Checklist lúc này chỉ giống như một danh sách xác nhận những gì họ đã làm. Sử dụng dạng checklist nào là tùy thuộc vào độ phức tạp của công việc chuyên môn, nhu cầu cá nhân hay tổ chức.

Checklist có đặc điểm là không được quá dài vì quá nhiều mục trong checklist có thể dẫn đến sự mất tập trung trong quá trình áp dụng. Để có được checklist ngắn gọn, chuẩn xác và an toàn nhất trong quá trình vận dụng, nó phải được kiểm tra trong thực tế và luôn luôn cập nhật.

Thông qua lối dẫn chuyện tài tình của tác giả, chúng ta sẽ hiểu hơn về tính ưu việt của công cụ checklist trong các lĩnh vực phức tạp như phẫu thuật, xây dựng các toà nhà chọc trời hay huấn luyện phi công. Từ đó, giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn và vận dụng đúng đắn hơn một công cụ có thể rất quen thuộc với chúng ta trong cuộc sống hay công việc hằng ngày nhưng đã không được xem trọng một cách đúng mức.

Hình ảnh Checklist kiểm tra an toàn trong phẫu thuật từ phần phụ lục cuốn sách.

Hình ảnh về một checklist kiểm tra các checklist khác từ phần phụ lục cuốn sách.