Làm theo sở thích hay đam mê là lời khuyên phổ biến mà chúng ta thường nghe thấy từ các cuốn sách tự lực, từ các diễn giả, từ những người thành công. Khi chúng ta dùng công cụ Ngram Viewer và gõ cụm từ “follow your passion” chúng ta sẽ thấy cụm từ này phổ biến đến mức độ nào trong các cuốn sách đã được in ra:

Tuy nhiên, lời khuyên này không hẳn đúng.

Cal Newport, phó giáo sư khoa học máy tính Đại học Geogretown, trong cuốn sách So Good They can’t ignore you, đã đưa ra quan điểm gây sốc: làm theo sở thích là một lời khuyện tồi. Trong bài nói chuyện của mình trước các sinh viên tại Google, Cal đã minh hoạ các câu chuyện về cuộc đời của huyền thoại công nghệ Steve Jobs và nhà hoạt động môi trường Bill McKibben–  nổi tiếng với tác phẩm The End of Nature –  và đã đưa ra hai nhận xét đáng chú ý:

  • Thứ nhất, con đường tìm thấy sở thích đích thực của mỗi người trong thực tế là vô cùng quanh co, phức tạp. Steve Jobs khi còn trẻ chưa hề ý thức trước đó về việc xây dựng một công ty công nghệ hàng đầu thế giới có tên một loại trái cây; Bill McKibben mơ ước là một tác giả thành công nhưng trước khi thành công với The End of Nature ông đã trải qua rất nhiều công việc khác nhau.
  • Thứ hai, lời khuyên “làm theo sở thích” là lời khuyên không đáng tin cậy. Tôi rất yêu thích động vật nhưng không gì đảm bảo tôi là một bác sỹ thú y, tôi thích xem bóng đá không có nghĩa tôi là một danh thủ, v.v….

Theo Cal Newport, sở thích đích thực không phải là cái đã tồn tại sẵn trong mỗi người; sở thích chỉ hình thành khi bạn đã thông thạo, tinh thông một lĩnh vực, một kĩ năng nào đó, và muốn là người thành công trên thị trường đầy biến động bạn phải nỗ lực xây dựng các kĩ năng có giá trị và hiếm, đủ xuất sắc để thị trường không thể bỏ qua bạn.

Những cá nhân đã đề cập:

Các quyển sách đã đề cập: